دومین کارگروه مسئولیت اجتماعی مجمع کارآفرینان ایران در سال ۱۴۰۴ روز ۱۶ شهریور با حضور نمایندگان واحدهای مسئولیت اجتماعی و توسعه انسانی برندهای مختلف برگزار شد.
در این نشست، محمد کارگرشورکی، مشاور پایداری دیجیتال شرکت آذین‌خودرو، ارائه‌ای با موضوع «کسب‌وکار پایدار» داشت. پس از سخنرانی او، نمایندگان برندها پرسش‌های خود را درباره محتوای ارائه مطرح کردند.
شورکی در ابتدای سخنان خود با ترسیم مرزی میان دو مفهوم «مسئولیت اجتماعی» و «پایداری کسب‌وکار» گفت: «مسئولیت اجتماعی تنها بخشی کوچک از مجموعه پایداری کسب‌وکار است. امروزه در جهان، واحدهای مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها بیش از پیش به سمت عناصر کسب‌وکار پایدار حرکت کرده‌اند. در این مسیر، آنچه اهمیت دارد صرفا کارهای خیریه نیست، بلکه میزان تأثیرگذاری، موفق یا ناموفق بودن سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده است.»
او در ادامه با اشاره به اصول جدید گزارش‌های پایداری سازمان بورس افزود: «سازمان بورس طی سال‌های اخیر تدوین گزارش‌های پایداری را الزامی کرده و حسابرسان شرکت‌ها را موظف ساخته است تا در کنار امور اقتصادی، به برنامه‌های اجتماعی اجراشده در طول سال نیز بپردازند.»
وی درباره اهمیت پایداری گفت: «آنچه در سال‌های اخیر بر اهمیت این موضوع افزوده، بروز بحران‌های زیست‌محیطی است که حیات بر روی کره زمین را تهدید می‌کند. بر اساس پیش‌بینی‌های سازمان‌های بین‌المللی، زمین نهایتاً تا هفتاد سال آینده قابلیت سکونت خواهد داشت. در این میان، فناوری‌های دیجیتال و هوش مصنوعی آخرین امید برای مقابله با تهدیدات و جلوگیری از نابودی سیاره زمین به شمار می‌آیند.»
شورکی در ادامه سخنان خود، با مروری بر گزارش پایداری گروه «سان‌ایچ»، به تبیین برخی اصول پایداری کسب‌وکار پرداخت.
او توضیح داد: «گزارش پایداری را می‌توان بر اساس حوزه و میزان تأثیرگذاری در شش سطح دنبال کرد: فردی، تیمی، حاکمیتی، اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی.»
شورکی در ادامه، «رویکرد» را راهنمایی برای اجرایی‌سازی مدل پایداری تعریف کرد و به چند نمونه از این رویکردها اشاره نمود: «رویکرد منبع‌محور، رویکرد شبکه‌ای و رویکرد پویا.»
وی رویکرد را مقدمه‌ای برای دستیابی به اهداف پایداری دانست و گفت: «اهداف جهانی پایداری در ۱۷ اصل سازمان ملل تعریف شده است. هر شرکت با توجه به نوع کسب‌وکار خود، بخشی از این اهداف را محقق می‌کند و در همین راستا، کمیته‌های تخصصی تشکیل می‌دهد تا اجرای این اهداف را پیگیری کنند.»
اصل بعدی که شورکی به آن پرداخت، موضوع ذی‌نفعان شرکت بود. او در این‌باره گفت: «شناسایی و اولویت‌بندی تقاضاها و انتظارات ذی‌نفعان باید در قالب ماتریسی به نام ماتریس تمایل به نفوذ یا اهمیت ساماندهی شود. در این ماتریس، میزان قدرت و تأثیر ذی‌نفعان بر سیاست‌های کلی شرکت طبقه‌بندی می‌شود.»
شورکی نقشه استراتژیک یک شرکت را محل تجمیع تمام اصولی دانست که پیش‌تر به آنها اشاره کرده بود و توضیح داد: «در نقشه استراتژیک، تمام موارد قبلی به‌صورت یک‌جا گردآوری می‌شوند و بر اساس آنها چشم‌انداز شرکت ترسیم می‌شود. همچنین لازم است ریسک‌ها و فرصت‌هایی که در مسیر اجرای سند وجود دارند پیش‌بینی شوند.»
او در ادامه با اشاره به چالش‌های عملیاتی کردن نقشه استراتژیک گفت: «با توجه به تجارب جهانی و مشکلات موجود در اجرای سندهای استراتژیک، مفهومی به نام بوم کسب‌وکار طراحی شده است. این بوم با تبیین اصولی مانند شناسایی مشتری، نحوه ارتباط و تعامل با آنها، ارزش‌ها و اهداف نهایی سازمان و همچنین درآمدها و هزینه‌ها، تلاش می‌کند مشکلات احتمالی در اجرای سند را شناسایی و حل کند.»
وی میزان آشنایی رهبران با اصول پایداری کسب‌وکار را یکی از عوامل کلیدی در اجرای آن دانست و افزود: «برای سنجش آمادگی مدیران در اجرای اصول پایداری، ابتدا باید از مدل ارزیابی شایستگی مدیران استفاده شود و برای ارتقای دانش آنها در این حوزه، برنامه‌های توسعه فردی برگزار گردد.»
شورکی سپس به نحوه تعامل منابع انسانی با این اصول پرداخت و گفت: «برای پیاده‌سازی پایداری کسب‌وکار در محیط شرکت، ابتدا باید واکنش منابع انسانی نسبت به این اصول بررسی شود و مشخص گردد که آیا با آن همراهی خواهند کرد یا خیر. در نهایت، باید در نظر داشت که منابع انسانی پایدار یک سازمان پایدار می‌سازد.»
او در پایان، مرحله نهایی تدوین یک گزارش پایداری را ارزیابی بعد از اجرا عنوان کرد و توضیح داد: «پس از اجرای اصول پایداری، نتایج باید در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی ارزیابی شود تا میزان موفقیت یا عدم موفقیت مشخص گردد. همچنین باید بررسی شود که آیا تحقق اهداف در هر سه حوزه هماهنگ بوده است یا صرفا به ابعاد اقتصادی توجه شده است.»
در نهایت باید توجه داشت که در کشور ما بسیاری از مدیران، پایداری کسب‌وکار را صرفاً به‌عنوان یک هزینه اضافی می‌بینند. اما این موضوع فراتر از سود و زیان یک شرکت است. آنچه امروز اهمیت پایداری را بیش از هر زمان دیگری برجسته می‌کند، مسئله بقا و حفظ حیات روی کره زمین است که تمام فعالیت‌های زیستی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. برای حفظ زمین، باید به جای نگاه هزینه‌ای، به پایداری به چشم یک مسئله فرهنگی نگاه کرد؛ فرهنگی که بتواند بقای حیات روی سیاره ما را تضمین کند.
