اگر قرار است ایران در مسیر ثروت‌آفرینی و توسعه پایدار گام بردارد، پیش از هر چیز باید به این پرسش پاسخ دهد: الگوی اقتصادی مناسب کشور چیست؟
از ابتدای انقلاب تاکنون، دولت هر روز بزرگ‌تر و اقتصاد دولتی هر روز ناکارآمدتر شده است. دخالت مستقیم دولت در فرآیندهای تولیدی و پولی کشور، نه‌تنها مسئله را حل نکرده بلکه گره‌های تازه‌ای به اقتصاد زده است. دیگر زمان آن رسیده که سکان اقتصاد از دست دولت خارج شود و بخش خصوصی، با توان، جسارت و تجربه خود، به‌عنوان پیش‌ران توسعه به رسمیت شناخته شود.
جلسه فراکسیون کارآفرینی مجلس با مجمع کارآفرینان، تلاشی بود برای باز کردن مسیر گفت‌وگو میان بخش خصوصی و نمایندگان. اما این گفت‌وگو، صرفاً یک تبادل نظر نبود؛ جلسه‌ای بود که در آن صدای خشم، درد، امید و هشدار شنیده شد. کارآفرینان از واقعیت‌هایی سخن گفتند که در پشت آمارهای رسمی پنهان مانده‌اند: سردرگمی در سیاست‌گذاری، بی‌اعتمادی در فضای سرمایه‌گذاری، تسلط نظام بانکی بر تولید و رقابت آشکار دولت با کارآفرینان.
این گزارش، بازتاب آن جلسه و روایت مستقیم از کنش‌گران بخش خصوصی‌ست. از کسانی که در خط مقدم تولید ایستاده‌اند و اکنون به نمایندگان مردم هشدار می‌دهند: اگر فکری نکنید، تولید فرو می‌پاشد. اگر اقتصاد را به مردم واگذار نکنید، توسعه و رفاه دور از دسترس باقی می‌ماند.
محمدرضا عسگریان از گروه صنعتی شیشه کاوه گفت: پلتفرم توسعه در کشور مشخص نیست. ما با سیاست‌هایی مواجهیم که هر روز عوض می‌شوند. گاه از انرژی‌های تجدیدپذیر سخن می‌گویند و روز دیگر از قیمت‌گذاری دستوری. در چنین شرایطی، کارآفرین نمی‌داند سرمایه‌اش را کجا ببرد و آینده‌اش را با چه نقشه‌ای تنظیم کند. ما به یک نقشه راه توسعه نیاز داریم، نه آزمون‌وخطاهای روزمره.
ابویی از فولاد بافق، صریح‌تر از همه سخن گفت: امام خمینی (ره) فرمود «مجلس صدر امور است»؛ اما امروز مجلس، صدر فساد و تملق شده. نمایندگان به جای اینکه توسعه را در مقیاس ملی ببینند، آن را به حوزه‌های انتخابیه‌شان تقلیل داده‌اند. امنیت سرمایه‌گذاری نابود شده و بخش خصوصی به حال خودش رهاست. مجلس باید به جای شعبده‌بازی با طرح‌های ناکارآمد، امنیت را به اقتصاد بازگرداند و از خود بپرسد: چرا سرمایه‌گذار از ما می‌ترسد؟
یعقوب‌زاده از پویندگان راه سعادت گفت:ما اشتباه کردیم که کلید اقتصاد را به دولت دادیم. دخالت‌های دولت، تولید را خفه کرده است. حتی اگر تحریم‌ها برداشته شود، تا زمانی که دولت در بطن تولید دخالت دارد، هیچ چیز تغییر نخواهد کرد. ما نیاز به دولتِ کوچک، قانونِ روشن و فضای رقابتی داریم. حتی باید قانونی تصویب شود که رقابت دولت با بخش خصوصی «جرم» تلقی شود.
رجالی از ظریف مصور هشدار داد: بانک مرکزی باید از چنگ دولت آزاد شود. نمی‌شود با هر تغییر دولت، رئیس بانک مرکزی هم عوض شود. بانک مرکزی یک نهاد فنی‌ست نه سیاسی. تا وقتی این نهاد در کنترل دولت باقی بماند، هیچ ثباتی در سیاست‌های پولی نخواهیم داشت.
دیانی، رئیس هیئت‌رئیسه مجمع کارآفرینان ایران گفت: دشمنان واقعی تولید در سایه‌اند؛ نظام بانکی، سفته‌بازان و حتی برخی بانک‌های خصوصی. این‌ها با رانت و ربا، توان رقابت را از تولیدکننده گرفته‌اند، با این نظام تولیدی دیگر نباید اسم تولید را آورد. مجلس اگر واقعاً می‌خواهد حامی بخش خصوصی باشد، باید با شفافیت تمام بایستد و این رقبای پنهان را از میدان به در کند. فرماندهی اقتصادی کشور تکه‌تکه و پراکنده است. ما یک اتاق جنگ اقتصادی می‌خواهیم با فرماندهی واحد، نه چند صدا و چند نقشه.
او ادامه داد: باید به کارآفرینان مثل مشاورانی رسمی نگاه کرد. انتخاب وزیر اقتصاد نباید پشت درهای بسته اتفاق بیفتد. چرا از بخش خصوصی نظر نمی‌پرسید؟ کسی که آینده اقتصاد را می‌سازد، باید صدای کارآفرینان را شنیده باشد.
کاویانی از پالایش نفت آفتاب گفت: برخی نهادهای دولتی نه تنها همکاری نمی‌کنند، بلکه انگار از ورود بخش خصوصی به قلمرو خود واهمه دارند. وزارت نفت، برخلاف شعار سال، به پالایشگاه‌های خصوصی پشت کرده است. نمایشگاه نفت در پیش است، اما جای چندانی برای حضور ما باقی نگذاشته‌اند. این یعنی ما هنوز به «دولتی‌ترین» شکل ممکن داریم از «تولید» حرف می‌زنیم.
احسانفر از هلدینگ همگامان توسعه سیستان و بلوچستان گفت: نشست‌های ما با دولت شبیه روضه‌هایی‌ست که هیچ‌کس برایش گریه نمی‌کند. ما خسته‌ایم از شعار. اقتصاد ما به یک بدن ناموزون شبیه شده، یک عضو بیش از حد بزرگ شده، یکی دیگر ضعیف مانده، شبیه به کاریکاتوری که نمی‌شود به آن خندید بلکه باید با آن گریه کرد، این یعنی عدم توازن. یعنی فقدان فرماندهی. دولت باید از پراکندگی و بی‌برنامگی بیرون بیاید و بازیگران اقتصادی را با یک نقشه جامع هماهنگ کند.
محمودی، رئیس کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی گفت: بخش خصوصی باید بال مجلس باشد. ما نیاز به یک نهضت مطالبه‌گری داریم که با زبان کارآفرینی حرف بزند. تا کی باید سکان اقتصاد دست دولت باشد؟ بیایید یکبار برای همیشه، اقتصاد را به دست بخش خصوصی بسپاریم و خصوصی‌سازی را از شعار به عمل برسانیم، ما باید طعم خصوصی‌سازی واقعی را، یکبار هم که شده به مردم بچشانیم.
قوامی، نماینده خراسان شمالی گفت: امروز شرایط اجتماعی برای کارآفرین شدن، مهیا نیست. باید قامت کارآفرینان را بلندتر کنیم، باید قدرشان را بدانیم. همین باید روح جلسات ما با کارآفرینان باشد: شنیدن صدایشان، گشودن راهشان. اما مسیر اصلاح شتاب نمی‌پذیرد؛ باید با حوصله و برنامه، مسئله به مسئله پیش برویم و گره‌های تولید را یکی‌یکی باز کنیم.
سیاوشی، نماینده اصفهان گفت: مسئله ما کمبود قانون نیست، مشکل در اجراست. فقط بیست درصد از اقتصاد کشور مردمی‌ست، آن‌هم با هزار قید و بند. اگر مجلس و کارآفرینان دست‌به‌دست هم بدهند، می‌توان این سهم را افزایش داد و کار را از بن‌بست خارج کرد.
پاک‌مهر، نماینده خراسان شمالی گفت: ناترازی‌های کشور فقط مالی نیست، ما با یک ناترازی مدیریتی جدی روبرو هستیم. کارآفرینان باید با ظرفیت‌های محلی و منطقه‌ای آشنا شوند. توسعه زمانی فراگیر خواهد شد که بخش خصوصی در تمام نقاط کشور جای پای محکمی داشته باشد. او افزود: کارآفرینی یک فریضه دینی است. هر کارخانه، یک مسجد است؛ ما باید دست کارآفرینان را ببوسیم.
چراغی، نماینده ایلام گفت: تمرکز فعالیت‌های بخش خصوصی فقط در چند کلان‌شهر، اشتباه راهبردی است. جنوب کشور از سرمایه‌گذاری خصوصی با آغوش باز استقبال می‌کند، به شرط آن‌که فرصت ورود برایشان مهیا شود.
آق‌‌ارکاکولی، نماینده گلستان گفت: این فراکسیون سیاسی نیست، تخصصی‌ست. ما براساس علاقه‌ای که داریم اینجا هستیم تا گره‌ای از کار تولید باز کنیم. هیچ جلسه‌ای تا امروز برای ما به‌اندازه این نشست مفید نبوده. ما باید این گفت‌وگوها را ادامه بدهیم، بدون ترس، بدون ملاحظه.
نصیری، نماینده خراسان جنوبی حرف متفاوتی زد: مجلس نباید به کارآفرینان کمک کند، این کارآفرینان‌اند که باید به مجلس کمک کنند. ما گرفتار بی‌برنامگی و عدم انسجام هستیم. اگر دو بال قانون‌گذار و تولیدکننده با هم هماهنگ شوند، اقتصاد هم‌تراز می‌شود.
در پایان، معصومی، رئیس فراکسیون کارآفرینی گفت: سنگ بزرگ علامت نزدن است. ما باید اهداف کوچک ولی مشخصی را دنبال کنیم. فراکسیون دو راه دارد: یا با نهادهای مانع‌تراش برخورد کند یا قوانین مخل را اصلاح کند. ما این مسیر را شروع کرده‌ایم و از این به بعد با جدیت ادامه خواهیم داد.
دیدار نمایندگان مجلس با اعضای مجمع کارآفرینان ایران، فقط یک جلسه نبود؛ تلنگری بود برای بازاندیشی در مسیر توسعه. روایت‌ها و نقدهای صریح کارآفرینان نشان داد که وقت عمل فرارسیده است. اگر مجلس بخواهد به صدای تولید گوش بدهد، باید از شعار عبور کند و در کنار کارآفرینان بایستد. فراکسیون کارآفرینی می‌تواند پل ارتباطی بین قانون‌گذار و تولیدکننده باشد؛ پلی که اگر ساخته شود، راه برای جهش اقتصادی باز خواهد شد. حالا چشم‌ها به مجلس دوخته شده؛ مجلسی که یا می‌تواند مسیر را هموار کند یا درگیر روزمرگی بماند.
